Khoảng 1 tháng qua,ấuhiệuđónđềnbùtrêntuyếncaotốcChợMớ thửa ruộng gần 400m2 của ông C.V.Đ. tại cánh đồng Nà Đây, thôn Nà Choong, xã Nông Thượng, thành phố Bắc Kạn được trồng chi chít những cây Mộc hương, một loại cây trồng khá xa lạ với người dân Bắc Kạn nói chung, người dân Nông Thượng nói riêng. Những cây mộc hương cao hơn 30cm được trồng cách nhau chỉ hơn gang tay, nhiều cây còn được trồng cả trên bờ ruộng với nguyên những túi bầu cũng không được loại bỏ.
Ông Đ. cho biết đã làm thủ tục xin chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa và được UBND xã Nông Thượng phê duyệt ngày 19/3/2024, tức là chỉ 3 ngày trước khi UBND thành phố Bắc Kạn có Văn bản số 33 ngày 22/3/2024 thông báo về việc triển khai công tác GPMB tuyến đường cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn.
Ông Đ. cũng cho biết, vừa qua cán bộ làm công tác giải phóng mặt bằng của thành phố Bắc Kạn đã cùng gia đình kiểm đếm, xác nhận trên phần diện tích bị thu hồi khoảng 300m2 (trong tổng số gần 400 m2) của thửa ruộng này là hơn 2.700 cây Mộc hương.
Theo Quyết định 419 tháng 3/2023 của UBND tỉnh Bắc Kạn về đơn giá bồi thường với cây trồng, vật nuôi, mộc hương thuộc nhóm “cây trồng khác” có mức đền bù cây mới trồng đường kính dưới 2cm là 100.000 đồng, còn cây đường kính từ 2-5cm lên đến 500.000 đồng và trên 5cm là 1.000.000 đồng. Mức đền bù cao trong khi giá cây giống chỉ vài nghìn đến vài chục nghìn đồng nên có lẽ Mộc hương trở thành loại cây trồng phổ biến nhất tại nhiều vị trí đất vườn, ruộng và đồi rừng thuộc tuyến cao tốc qua xã Nông Thượng.
Ngay sát thửa ruộng của ông Đ. tại cánh đồng Nà Đây, một số thửa đất của các hộ gia đình khác thuộc diện giải phóng mặt bằng cũng trồng dày đặc mộc hương với nhiều kích cỡ khác nhau, xen vào đó là nhưng cây quế loại nhỏ và đặc điểm chung là những cây này đều mới trồng, còn nguyên túi nilon bọc bầu cây. Thậm chí ở một thửa đất gần đó, số lượng cây Mộc hương còn dày hơn dưới những tán cây ăn quả và xuất hiện thêm một số công trình như bờ rào lưới thép, nhà vệ sinh, chuồng trại, nhà tạm, nhà kho... được đổ nền bê tông còn mới.
Dấu hiệu “đón đền bù” cũng thấy rõ tại nhiều vị trí tuyến cao tốc đi qua xã Nông Thượng. Trên đoạn đường khoảng 1km thuộc ngách 2, ngõ 232 thuộc thôn Khau Cút không khó để bắt gặp những vườn mộc hương, cây ăn quả sau những dãy rào mới xây dựng bằng lưới thép kiên cố. Các mảnh đất ven đường, góc nhà thậm chí sát lề đường bê tông cũng được tận dụng tối đa để trồng dày đặc các loại cây được xem là “có giá đền bù cao”. Ở đây còn có thêm những vườn thanh long, một số loại cây ăn quả… cũng mới trồng dày đặc dưới tán rừng mỡ. Không chỉ nhiều rào lưới thép mới được dựng mà còn có một số rào bằng gạch bê tông, thậm chí cả nhà tạm mái tôn với nền lát đá hoa còn chưa khô mạch vữa…
Ông Triệu Văn Nhúc, Chủ tịch UBND xã Nông Thượng, thành phố Bắc Kạn thừa nhận, hiện vẫn có tình trạng người dân bất chấp yêu cầu của chính quyền địa phương làm thay đổi hiện trạng đất với mục đích chờ hỗ trợ đền bù. Về việc ký duyệt hồ sơ xin chuyển đổi cơ cấu cây trồng của một số hộ gia đình, ông Triệu Văn Nhúc cho biết: "Với các trường hợp xin chuyển cơ cấu cây trồng có đơn xin xác nhận, lúc đó trước thời điểm trước thông báo của UBND thành phố nên chúng tôi đã xác nhận. Lúc đó chúng tôi có biết tuyến đường sẽ đi qua nhưng chưa có thông báo chính thức nên không biết chính xác khu vực nào, chỉ biết qua xã Nông Thượng chứ không nắm được chính xác qua chỗ nào. Chúng tôi thăm nắm thông tin và xác định có các hộ cơi nới công trình, trồng cây trên khu vực hướng tuyến cao tốc đi qua và bản đồ hướng tuyến đã được thông báo đến các thôn, chúng tôi đã tham mưu UBND thành phố thành ra quyết định lập tổ công tác và sang tuần sẽ đi thống kê lại toàn bộ, nếu có biến động trên đất về sẽ xin ý kiến thành phố để xử lý”.
Tuyến cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn có tổng chiều dài hơn 28km, quy mô 4 làn xe và tổng vốn hơn 5.700 tỉ đồng do Bộ GTVT làm chủ đầu tư. Trong đó, phần diện tích thu hồi, giải phóng mặt bằng qua xã Nông Thượng, thành phố Bắc Kạn lên tới hơn 60ha. Sau khi có thông tin về tình trạng trồng cây "đón dự án", ông Cù Ngọc Cường, Bí thư thành ủy Bắc Kạn cho biết: Thành ủy đã chỉ đạo UBND thành phố Bắc Kạn, các đơn vị chuyên môn và chính quyền các địa phương lập tổ công tác, khẩn trương rà soát, nắm bắt tình hình và kiên quyết thực hiện nghiêm công tác thống kê, đền bù theo đúng quy định.
