Từ nhiều năm nay, ba mẹ con chị Nguyễn Thị Uyên (sinh năm 1983) ở thôn Thượng, xã Thượng Lan, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang sống trong gian nhà lụp xụp, diện tích chỉ chừng hơn 10m2.
Gia đình chị là hộ nghèo của xã. Hằng ngày, chị phụ vữa để nuôi 2 con nhưng sức yếu, công việc không đều nên người phụ nữ ngoài 40 tuổi không dám nghĩ đến việc sửa sang hay xây mới nhà cửa.
Quý I/2024, gia đình chị Uyên nằm trong số những hộ nghèo, cận nghèo, người có công được thị xã Việt Yên phê duyệt sửa chữa, xây mới nhà. Tổng cộng cùng đợt với chị có 4 nhà được sửa chữa, 25 nhà xây mới. Đầu quý II, thị xã này đã xây mới 17 nhà, sửa chữa 3 nhà, một số ngôi nhà đã hoàn thành sắp đưa vào sử dụng trong niềm phấn khởi của nhân dân.
Trên toàn tỉnh Bắc Giang, cuối năm 2023, theo rà soát, tỉnh có 1.595 nhà tạm, nhà dột nát cần được hỗ trợ sửa chữa, xây mới, trong đó xây mới 1.175 nhà; sửa chữa 420 nhà.
Để giải quyết chiều thiếu hụt về nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo, Bắc Giang thực hiện kịp thời chế độ, chính sách hỗ trợ với tinh thần "lá lành đùm lá rách", huy động sức mạnh từ cộng đồng, linh hoạt các hình thức vận động hỗ trợ.
Huyện Lạng Giang có số lượng các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân đăng ký ủng hộ nhiều nhất tỉnh với số tiền 8,8 tỷ đồng và 1.500 ngày công. Huyện Tân Yên có 66 đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân đăng ký ủng hộ 4,5 tỷ đồng ngay tại lễ phát động đầu năm.
Tại huyện Tân Yên, huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang, qua kết quả rà soát cuối năm 2023 toàn huyện có 30 hộ gia đình đang phải sống trong nhà tạm, nhà dột nát; 111 hộ nghèo, cận nghèo và 34 hộ gia đình người có công có nhu cầu cải tạo nhà ở. Nhiều hộ gia đình đang phải sống trong các căn nhà tạm, nhà dột nát, xuống cấp nghiêm trọng.
Theo chỉ đạo của huyện Tân Yên, kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo, cận nghèo trích từ nguồn Quỹ "Vì người nghèo" các cấp trên địa bàn huyện và các nguồn xã hội hóa do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện chủ trì, phối hợp với tổ chức thành viên vận động. Ngoài nguồn kinh phí hỗ trợ, các gia đình sử dụng nguồn lực sẵn có, huy động sự đóng góp, giúp đỡ của anh em dòng họ, cộng đồng nơi cư trú, lực lượng công an, quân đội, các tổ chức chính trị - xã hội.
Chương trình vận động hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện đã có sự vào cuộc tích cực của đông đảo các tập thể, cá nhân hỗ trợ 1.640 ngày công lao động; hơn 6,5 tỷ đồng tiền mặt và vật chất quy ra tiền.
Tân Yên chủ động mời các nhà hảo tâm đến thăm từng gia đình, qua đó gắn kết thêm tình cảm giữa gia đình và nhà hảo tâm, tạo sự đồng cảm của nhà hảo tâm đối với những khó khăn của các hộ gia đình. Nhiều nhà hảo tâm ủng hộ nhiều hơn cả về kinh phí, về cơ sở vật chất so với định mức vận động chung. Có 14 trong tổng số 30 nhà được trao tặng theo hình thức “chìa khóa trao tay”.
Hiện tại, 30/30 hộ gia đình sống trong nhà tạm, nhà dột nát đã được nhận hỗ trợ, cải tạo nhà ở đã hoàn thành và được bàn giao. Hiện huyện đã hoàn thành 100% chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn. Tân Yên cũng là đơn vị đầu tiên của tỉnh hoàn thành nhiệm vụ này.
Đối với nhóm hộ nghèo, cận nghèo và hộ gia đình người có công cải tạo, nâng cấp nhà ở, tiến độ khởi công, hoàn thành được đôn đốc mạnh mẽ.
Tại địa phương này, từ năm 2021 đến năm 2023, Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên hỗ trợ xây dựng mới, sửa chữa 285 nhà đại đoàn kết với tổng số tiền hỗ trợ hơn 8 tỷ đồng. Kết quả trên đã đóng góp rất lớn vào chương trình giảm nghèo của huyện, đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện còn 2,17%.
Huyện miền núi Lạng Giangcó 166 hộ nghèo, cận nghèo và 29 hộ gia đình người có công có khó khăn về nhà ở cần sửa chữa, xây mới với tổng kinh phí hỗ trợ gần 11 tỷ đồng. Huyện phấn đấu đến hết tháng 11/2024, hoàn thành các ngôi nhà, góp phần thực hiện có hiệu quả mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều.
Huyện đoàn đã thành lập 11 đội thanh niên tình nguyện nhằm hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và gia đình người có công gặp khó khăn về nhà ở. Các đội hình thanh niên tình nguyện có hơn 130 đoàn viên thanh niên tham gia ở các xã: Hương Sơn, Quang Thịnh, An Hà, Đào Mỹ, Tiên Lục, Yên Mỹ… Từ tháng 4 đến nay, các đội đã hỗ trợ 11 gia đình tháo dỡ mái, tường nhà cũ, dọn dẹp mặt bằng để chuẩn bị thi công xây nhà mới.
Yêu cầu đặt ra là sau khi được hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa, nhà ở phải bảo đảm diện tích sử dụng tối thiểu 30m2 và tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên; khuyến khích hộ xây mới hoặc sửa chữa nhà ở có diện tích nhà ở bình quân đầu người từ 8m2 trở lên. Nền - móng, khung - tường, mái nhà phải được làm từ các loại vật liệu có chất lượng tốt, không làm từ các loại vật liệu tạm, mau hỏng.
