Ban đầu chỉ với 2 kênh phát thanh,ĐàiTiếngnóiViệtNamChuyểnđổisốđểđápứngnhucầuđadạngcủacôngchú trải qua 79 năm hình thành và phát triển, đến nay, Đài TNVN là đơn vị báo chí quốc gia duy nhất hội tụ đủ 4 loại hình báo chí: báo nói, báo hình, báo in và báo điện tử. Với mục tiêu đáp ứng nhu cầu đa dạng của công chúng, Đài TNVN đã và đang thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ để tạo ra được những sản phẩm báo chí đa nền tảng. Các chương trình của Đài không chỉ được truyền đi trên sóng phát thanh, mà còn được đăng phát trên các trang web, qua nền tảng mạng xã hội và cả những nền tảng công nghệ do Đài nghiên cứu và phát triển, ngày càng khẳng định vị trí quan trọng của Đài TNVN trong nền báo chí Việt Nam hiện đại.
Cũng như mọi ngày, Nguyễn Việt Hà, 30 tuổi, ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội di chuyển đến công ty ở quận Thanh Xuân bằng xe buýt. Mở ứng dụng nghe Đài TNVN trên điện thoại di động như một thói quen, chọn kênh yêu thích, đeo tai nghe, Nguyễn Việt Hà lại đắm mình trong dòng tin tức thời sự và âm nhạc đan xen.
"Những chương trình mà tôi thường xuyên nghe đấy là chương trình về thời sự dân sinh về kinh tế. Tôi thấy là khi nghe Đài trên những ứng dụng di động thì rất tiện lợi cho người khi di chuyển. Các thông tin thì rất cập nhật, nhanh chóng, những thông tin về thời sự cũng như những thông tin về kinh tế. Các chuyển tải cũng rất dễ hiểu, dễ nghe, hỗ trợ tôi rất nhiều trong đời sống hàng ngày, giảm tải thời gian mà mình phải cập nhật từ các phương tiện khác"- Hà nói.
Ở thời đại đa dạng các phương tiện truyền thông, người dân có thể tiếp cận thông tin ở nhiều loại hình như truyền hình, báo in, báo điện tử, các mạng xã hội…, nhưng Nguyễn Ngọc Linh, học sinh lớp 12, Trường THPT Marie Cuirie (Hà Nội) vẫn chọn nghe một số chương trình của Đài TNVN qua các nền tảng số. Với chiếc điện thoại thông minh, được kết nối internet, Nguyễn Ngọc Linh có thể nghe, xem chương trình mà mình yêu thích khi di chuyển trên xe buýt đến trường học, trước khi ngủ, hay bất cứ thời điểm nào rảnh rỗi.
"Trước đây thì em đã từng nghe chương trình của Đài TNVN qua radio khi mà ông, bà em nghe. Sau này em thấy Đài đã up các chương trình của mình lên các nền tảng như youtube, spotify thì em cũng cảm thấy nó tiện lợi hơn hồi trước bởi vì trước thì em sẽ phải nghe theo giờ thì mới có các chương trình đó, nhưng bây giờ thì khi đã được up lên spotify, hay youtube rồi thì em có thể nghe ở bất cứ ở đâu và nghe bất cứ lúc nào em thích. Bất cứ lúc nào có thời gian rảnh thì em có thể bật lên nghe được chứ không phải chờ như khi nghe radio nữa"- Ngọc Linh chia sẻ.
Nghe, xem các chương trình của Đài TNVN trên internet đã dần trở nên quen thuộc với nhiều thính giả, đặc biệt là các thính giả trẻ như Nguyễn Việt Hà và Nguyễn Ngọc Linh- những người thường xuyên sử dụng thiết bị di động và các ứng dụng trên không gian mạng. Các chương trình phát thanh, truyền hình của Đài TNVN hiện không chỉ có trên radio, tivi mà còn tiếp cận công chúng qua nhiều kênh khác nhau thông qua các ứng dụng OTT của VOV, như: VOV Media, VOV Live, VTC Now, hay trên báo điện tử VOV.VN, hoặc trên các nền tảng facebook, youtube, spotify... để công chúng có thể nghe, xem ở mọi lúc, mọi nơi. Theo nhà báo Lê Quốc Minh, Tổng biên tập Báo Nhân dân, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, là đơn vị báo chí quốc gia duy nhất hội tụ đủ 4 loại hình báo chí, việc Đài TNVN chủ động nắm bắt xu thế và ứng dụng công nghệ số trong làm báo là hướng đi đúng.
"Đài TNVN rất mạnh dạn trong việc áp dụng những công nghệ mới, đã có những bước đi rất là mạnh dạn trong quá trình chuyển đổi số. Tuy còn rất nhiều việc phải làm nhưng chúng ta cũng đã đưa những chương trình phát thanh của mình ban đầu là từ những cánh sóng mà bây giờ là trên nền tảng Internet, lan tỏa đến với mọi người dân ở khắp mọi vùng miền cũng như quốc tế. Cách làm này của Đài TNVN chắc chắn là con đường đi đúng hướng. Người nghe những chương trình của Đài TNV không những là không gặp khó khăn do sự biến đổi của quá trình hiện đại hóa công nghệ báo chí mà thậm chí là còn có thể được lan tỏa rộng rãi hơn, đặc biệt là đối với các thính giả nước ngoài"- ông Lê Minh Quốc nói.
Chuyển đổi số không chỉ là chuyển đổi về công nghệ, về cách làm, mà quan trọng nhất, đó là chuyển đổi về mặt tư duy, từ cấp quản lý, lãnh đạo cho đến các khâu, các công đoạn của quy trình sản xuất và phân phối sản phẩm báo chí. Nhận thức sâu sắc như vậy nên mỗi cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên của Đài TNVN luôn chủ động nắm bắt xu thế và ứng dụng công nghệ số trong sản xuất các sản phẩm báo chí.
Nhà báo Vũ Thị Tuyết Mai, Trưởng ban Ban Văn hoá-Xã hội (VOV2) cho biết: "Thực hiện các sản phẩm báo chí, nội dung số thì không chỉ thuộc vào một nhóm phóng viên thực hiện nội dung số, mà toàn bộ các phòng chuyên môn phải thực hiện. Điều này cũng đồng thời với việc các phóng viên, biên tập viên của VOV2 phải thay đổi tư duy trong cách làm cũng như trong cách tác nghiệp. Chúng tôi không chỉ làm các vấn đề chuyên sâu với phong thái tĩnh tại, mà phải đòi hỏi sự nhanh nhạy, cập nhật mọi thông tin các sự kiện lớn liên quan đến lĩnh vực của mình ở trên web và các nền tảng số khác".
"Đối với chúng tôi, bên cạnh việc sản xuất nội dung phát sóng trên kênh phát thanh, trực tuyến trên internet thì tiếp tục phân phối nội dung trên các nền tảng số như youtube, facebook, zalo, tiktok… với những cách “đóng gói” sản phẩm phù hợp với từng nền tảng, để dễ dàng tiếp cận tới đông đảo công chúng hơn. Đây là quá trình đầy thách thức với chúng tôi, đòi hỏi phóng viên, biên tập viên phải có nhiều kỹ năng, từ xử lý âm thanh, hình ảnh, tới thể hiện nội dung, để tạo ra những sản phẩm hấp dẫn, lan tỏa thương hiệu VOV xa hơn nữa"- nhà báo Tuyết Mai nói.
Theo ông Vũ Hải Quang, Phó Tổng Giám đốc Đài TNVN, hiện nay, Đài đã xây dựng Đề án nền tảng số phát thanh Quốc gia nhằm tạo lập hạ tầng số một cách hiệu quả và trong thời gian nhanh nhất. Chuyển đổi số mang mang lại cho Đài những cơ hội đó là đưa phát thanh truyền thống trở nên gần gũi, tương tác trực tiếp và đáp ứng nhu cầu công chúng nhanh chóng hơn, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cần được giải quyết trong thời gian tới.
"Nhiệm vụ chính của chúng tôi hiện nay là đang phải xây dựng một hạ tầng số, để tất cả các ứng dụng cho các hoạt động của Đài TNVN, từ việc quản lý về hành chính, tài chính, nhân sự quản trị về sản xuất và tác nghiệp tin, bài lưu trữ phát sóng đều vận hành trênđó và cùng dùng chung một cơ sở dữ liệu. Trong đó đặc biệt quan tâm đến việc khai thác thế mạnh của trí tuệ nhân tạo, trí tuệ nhân tạo tạo sinh để phân tích tổng hợp tin, bài phân tích hành vi người dùng đáp ứng nhu cầu riêng theo sở thích của từng phân khúc công chúng"- ông Vũ Hải Quang nói.
Chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu của các cơ quan báo chí và Đài TNVN cũng đang thực hiện chuyển đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của công chúng. Là cơ quan truyền thông hàng đầu của cả nước, với đầy đủ 4 loại hình báo chí gồm báo in, báo điện tử, phát thanh và truyền hình, Đài TNVN đang và sẽ tiếp tục nỗ lực tiếp cận và thu hút công chúng ở nhiều nền tảng khác nhau trên không gian mạng với những sản phẩm báo chí hấp dẫn nhất. Ở đâu có công chúng, ở đó có Đài TNVN- tiếng nói của non sông, tiếng nói của chính nghĩa, tiếng nói của nhân dân, tiếng nói của khát vọng cao đẹp.
