Một số bộ ngành có tâm lý nể nang,ẫncòntìnhtrạngvìlợiíchcụcbộngạiphâncấpxuốngđịaphươ né tránh, vì lợi ích cục bộ còn ngại phân cấp xuống địa phương; một số luật chuyên ngành lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào trong các vấn đề cụ thể nên có tình trạng việc nhỏ cũng đưa lên Thủ tướng.

Tại họp báo Chính phủ chiều 7/10, báo chí đặt câu hỏi về chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tránh bất cứ việc gì, dù nhỏ cũng phải trình lên cấp Trung ương quyết. 

Trả lời, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một quyết định về phân cấp, phân quyền trong đó yêu cầu tất cả các Bộ phải phân cấp khoảng 699 thủ tục hành chính.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng phân cấp cho các bộ, các bộ phân cấp cho UBND cấp tỉnh. Các thủ tục này nằm ở các văn bản luật, nghị định, thông tư và một số nằm ở các quy chuẩn.

Sau hơn 2 năm triển khai quyết định này, đến nay có khoảng 299/699 thủ tục hành chính được phân cấp tại 56 văn bản quy phạm pháp luật, đạt gần 44%.

Hiện nay còn hơn 400 thủ tục hành chính cần phân cấp, theo kế hoạch, thời gian còn lại năm nay và sang năm nữa. Có những Bộ đã hoàn thành 100%, có bộ hoàn thành khoảng 50% và có Bộ dưới 50%. Số thủ tục hành chính còn lại nằm ở 31 luật, nghị định.

Theo ông Trần Văn Sơn, chuyện phân cấp thủ tục hành chính đã được Thủ tướng chỉ đạo rất quyết liệt, hiện các Bộ rất tích cực triển khai…

Cơ chế phân cấp ủy quyền chưa rõ ràng

Thông tin thêm, Thứ trưởng Nội vụ Trương Hải Long cho biết, triển khai các nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 04 tháng 12/2022. Trong đó Thủ tướng chỉ đạo khi xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể của từng bộ, ngành thì cần rà soát các thể chế liên quan đến ngành mình quản lý để phân cấp cho địa phương cũng như vấn đề phân cấp Chính phủ giao cho các bộ ngành triển khai thực hiện.

Kết quả thời gian qua, thực hiện Nghị quyết 04, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi 14 luật, cho ý kiến 2 luật và chuẩn bị trình Quốc hội thêm 4 luật. Ngoài ra, Chính phủ cũng trình Quốc hội ban hành 9 nghị quyết; sửa đổi, bổ sung thay thế 27 nghị định; Thủ tướng ban hành 19 quyết định; các bộ ngành đã ban hành 8 thông tư có nội dung liên quan đến đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho hay, nội dung về phân cấp, phân quyền không chỉ nằm ở một văn bản mà nằm ở nhiều văn bản luật, liên quan nhiều ngành nên tiến độ rà soát để sửa đổi, bổ sung các thể chế này thời gian qua còn chậm.

“Một số bộ ngành có tâm lý nể nang, né tránh, vì lợi ích cục bộ còn ngại phân cấp xuống địa phương nên chưa đảm bảo thực hiện được các đề xuất đẩy mạnh phân cấp phân quyền”, Thứ trưởng Trương Hải Long nhấn mạnh.

Do vậy, Thủ tướng đã tiếp tục có chỉ đạo quyết liệt đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để đẩy nhanh tiến độ một số việc, tháo gỡ vướng mắc, khơi thông các nguồn lực cho địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng đã thành lập Ban chỉ đạo rà soát các vướng mắc trong hệ thống pháp luật, do Bộ Tư pháp tham mưu. Việc rà soát thực tế để tháo gỡ vướng mắc, khơi thông nguồn lực giao cho các bộ ngành, địa phương chủ động đề xuất, thực hiện kịp thời việc 1 luật sửa đổi nhiều luật.

Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần “cấp nào làm, cấp đó chịu trách nhiệm, rõ người rõ việc, rõ trách nhiệm”, đơn giản thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính…

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Nội vụ hiện tham mưu sửa Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

"Trước đây nguyên tắc phân cấp, phân quyền ở 2 luật này còn quy định chưa quyết liệt; cơ chế phân cấp ủy quyền chưa rõ ràng. Có những việc giao cấp dưới lại có những yêu cầu đảm bảo về nguồn lực, tài chính, chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền", Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu thực tế.

Sẽ phân định thẩm quyền cái gì Trung ương làm, cái gì địa phương làm 

Ông Long cho biết, trên tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước tại Hội nghị Trung ương 10, khi sửa Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ sẽ tiếp thu tinh thần này để sửa các quy định chung, liên quan đến nguyên tắc phân cấp, phân quyền.

Theo đó, các quy định sẽ tiến tới phân định thẩm quyền chứ không chỉ là phân cấp để rõ cái gì Trung ương làm, cái gì địa phương làm. Trên cơ sở đó các luật chuyên ngành cũng sửa đổi bổ sung để làm rõ thẩm quyền.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ cũng nêu rõ, trong các luật hiện chưa có quy định cụ thể về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc phân cấp, phân quyền thành một thiết chế riêng. 

“Tuy nhiên, có một số luật chuyên ngành lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào trong các vấn đề cụ thể. Do đó có tình trạng việc nhỏ cũng đưa lên Thủ tướng”, ông Long phân tích và nhấn mạnh, tới đây sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ sẽ thiết kế riêng nội dung này.

Thủ tướng: Tránh tình trạng việc nhỏ cũng phải trình lên cấp Trung ương

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tránh việc bất cứ việc gì cấp dưới cũng lên "xin" cấp trên mà phải căn cứ vào quy định, không thể bất cứ vấn đề gì dù nhỏ cũng phải trình lên cấp Trung ương quyết.

Thủ tướng: Không có lý do gì mà không xóa bỏ cơ chế xin - cho

Nhấn mạnh quan điểm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", Thủ tướng cho rằng, không có lý do gì mà chúng ta không phân cấp, phân quyền, không xóa bỏ cơ chế xin cho.

Không phân cấp, phân quyền, cái gì cũng phải trình cấp trên thì không làm được!

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh quan điểm "Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh và quản trị của doanh nghiệp"; cái gì cũng phải đi xin sẽ làm mất cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp.